Słaby punkt – łokieć

Pisaliśmy już o stawie kolanowym, pora na kolejny staw, który dość często sprawia problemy. Łokieć to nie tylko przekleństwo tenisistów i golfistów, bo kontuzje z nim związane dotknąć mogą każdego i skutecznie utrudnić uprawianie sportu oraz codzienne czynności.
 

Staw bez szans na odpoczynek

Staw łokciowy ma dosyć skomplikowaną budowę, tak naprawdę składa się z trzech stawów otoczonych jedną torebką. To staw ramienno-łokciowy, ramienno-promieniowy oraz promieniowo-łokciowy bliższy. Wszystko po to, abyśmy mogli wykonywać nie tylko ruch w jednej płaszczyźnie – zginania i prostowania, ale też ruch rotowania, przywodzenia w pozycji zgiętej i nieznacznego odwodzenia. Głównymi stabilizatorami stawu są więzadła, które przy wielu codziennych czynnościach poddawane są sporym obciążeniom. Uszkodzenie – choćby chwilowe – jakiejkolwiek struktury w obrębie stawu prowadzi nie tylko do bolesności, ale też na długi czas utrudnia wszelkie ruchy wokół głowy, przyjmowanie pokarmów, ubieranie się, sięganie po przedmioty. Zdecydowanie kłopotliwa kontuzja.
 

Rodzaje uszkodzeń i bolesności stawu

Bolesność w stawie łokciowym może wynikać z nagłego urazu – zwichnięcia czy złamania. Ale też być efektem stanu zapalnego czy uszkodzenia miękkich tkanek, do którego dochodziło przez dłuższy czas. Wśród najczęstszych i niestety długotrwałych uszkodzeń zalicza się:

• zwyrodnienia stawu łokciowego, czyli zmiany powierzchni stawowych i otaczających je tkanek.
• zapalenie kaletek (struktura pełniąca funkcję zmniejszania tarcia między powierzchniami stawowymi) – najczęściej przyczyną są długotrwałe przeciążenia działające na staw wynikające z uprawiania sportu lub pracy fizycznej. Podrażniona czy uszkodzona kaletka jest wrażliwa na ból i produkuje więcej płynu, aby zabezpieczać struktury stawu. Objawem jest opuchlizna.
• łokieć tenisisty, czyli przeciążenie przyczepu mięśni prostowników nadgarstka, które wynika z częstego wykonywania ruchów palców i nadgarstka przy zgiętym stawie łokciowym. I wcale to nie musi być gra w tenisa, częściej pisanie na klawiaturze. Objawem jest ból i tkliwość po bocznej stronie łokcia i bolesność podczas zaciskania pięści.
• łokieć golfisty, przyczyną jest stan zapalny mięśni zginaczy nadgarstka, a objawem bolesność wewnętrznej części łokcia.
• neuropatia, czyli uszkodzenia nerwu łokciowego, który przebiega w bruździe bezpośrednio pod skórą na tylnej powierzchni stawu łokciowego. Bardzo charakterystycznie „odzywa się”, gdy uderzymy łokciem w wystającą powierzchnię. Nagły prąd pobiegnie do małego i serdecznego palca. Jeżeli nerw jest trwale uszkodzony mamy problem z ruchomością tych dwóch palców, a ból i mrowienie niestety, towarzyszy nam często.

 
Przyczyna urazów

·      Dysproporcja biceps/triceps

Dwa mięśnie mają bezpośredni wpływ na pracę stawu łokciowego. Jeżeli jeden z nich jest wyraźnie silniejszy (pomijając naturalną, wynikającą z trzyczęściowej budowy przewagę tricepsa), to łokieć nie pracuje prawidłowo. Większych obciążeń możemy oczywiście oczekiwać od tricepsa, to on wspiera wszelkie ruchy wyciskania, pompek w różnych wariantach. Biceps powinien być angażowany nie tylko do ćwiczeń jednostawowych, ale do przyciągania (np. sztangi w opadzie) czy podciągania na drążku (wąskim chwytem).

·      Słabe przedramię

Mięśnie przedramion bezpośrednio przyczepiają się do stawu łokciowego i jeśli są słabe, to nie będą stanowiły właściwego wsparcia dla więzadeł i ścięgien, aby staw był zdolny radzić sobie z dużymi obciążeniami. Należy wzmacniać przedramię za pomocą ćwiczeń izometrycznych i siłowych przeznaczonych dla tej właśnie grupy mięśniowej, takich jak spacer farmera z obciążeniem trzymanym w dłoniach, podciąganie się na drążku z pomocą zrolowanego ręcznika. Silne przedramię to silniejszy staw łokciowy.

·      Brak wzorców ruchowych

Wszystkie wykonywane przez nas czynności powinny odbywać się według wyuczonych i prawidłowych wzorców ruchowych uwzględniających przede wszystkim anatomię poszczególnych części ciała i ich możliwości ruchowe. Jeśli w pozycji dziwacznie wykręconej ręki próbujemy sięgnąć po jakiś ciężar lub pokonać opór, to najprawdopodobniej uszkodzimy staw łokciowy lub nadgarstek. To dlatego tak często do kontuzji dochodzi podczas zmagań z zaciętym zamkiem w drzwiach, zdejmowaniem ciężaru z niewygodnie położonej półki.

·      Mały zakres ruchu w nadgarstku

Aby łokieć działał sprawnie i nie brał na siebie dodatkowych przeciążeń, ze swoich obowiązków wywiązywać się musi sąsiadujący z nim staw – nadgarstek. Jeżeli ruchy w nim mamy ograniczone, narażamy staw łokciowy. Wystarczy spróbować wykonać takie ćwiczenie – noszenie tacy z obciążeniem. Jak kelnerzy, na wysokości ramienia. Aby poradzić sobie z takim zadaniem, nadgarstek powinien w pełni i bez problemów wyginać się prostopadle do ramienia – wówczas taca trzyma poziom, a zupa się nie wylewa. Jeśli nie umiemy tego ruchu wykonać, zaczynamy odginać niebezpiecznie łokieć, który tak naprawdę nie powinien być przeciążany w tym ruchu, bo i tak musi stabilizować całą czynność. A zatem pełny zakres ruchu w nadgarstku to ochrona stawu łokciowego.
 

Boli i co dalej?

·      Krok pierwszy – unieruchomienie stawu, a przynajmniej powstrzymanie się od wykonywania ruchów, przy których ból się pojawia. Zwłaszcza tych z obciążeniem.
·      Jeśli po kilku dniach oszczędnego trybu, ból nie znika i mamy przeczucie, że powróci podczas zakazanych czynności, czas na wizytę u specjalisty – lekarza. W pierwszej konsultacji może też pomóc doświadczony fizjoterapeuta, bo zapewne bez problemu rozpozna problem.
·      Łokieć – jak każdy staw – wymaga czasu na regenerację. I trzeba mu ten czas dać, nawet jeśli będzie to oznaczało przerzucenie się z treningu siłowego na bieganie lub inną formę ruchu.
 
 
Wyjątkowo czuły punkt, o który należy dbać. Nie tylko po to, aby uprawiać sport.
Przeczytaj u nas na blogu: Słaby punkt – kolano